Meer weten over de aanpak? Bel 085 – 876 89 81 of vul het contactformulier in.
Ziek door stress en werkdruk
Heb je het gevoel niets meer uit handen te krijgen in je werk? Ben je sneller onzeker, gestrest, verdrietig, boos of angstig? Dit kunnen signalen van burn-out zijn. De fysieke en psychische spanningsklachten die daarbij gepaard gaan kunnen voor iedereen anders zijn. Wat wel kenmerkend is voor burn-out is dat het zich kenmerkt door toegenomen cynisme (mentale distantie), uitputting, cognitieve ontregeling en emotionele ontregeling. Daardoor kun je je verminderd competent voelen (negatiever zelfbeeld).
Oorzaken stressklachten en burn-out
Werkgerelateerde mentale klachten komen bij mensen vaak voor. Meestal heeft dat te maken met chronische werkdruk, een gebrek aan controle en autonomie, geen steun of waardering meer krijgen, te weinig ontspanning of moeizame arbeidsverhoudingen. Maar dat is niet het hele verhaal. Werkgerelateerde mentale klachten kunnen ook voortkomen uit een wisselwerking tussen werk, privéomstandigheden en persoonseigenschappen. Als registerpsychologen ondersteun wij je op allerlei manieren om grip te krijgen op deze factoren en bij het realiseren van verbeteringen in je werk en jezelf.
Behandeling stressklachten en burn-out
Er zijn twee benaderingen om werkgerelateerde mentale klachten te verhelpen: de klachtgerichte aanpak en de krachtgerichte aanpak.
Klachtgerichte aanpak
De klachtgerichte aanpak is gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie. Hierin staat het opsporen, onderzoeken en veranderen van je gedachtenpatronen die van invloed zijn op het ontstaan van je klachten centraal. Maar ook het verbeteren van je copingstijlen (hoe je op stress reageert), het bijstellen van je werkattitudes (hoe je naar je eigen rol of werk kijkt) en ontspanningstechnieken komen aan de orde. Onderzoek laat positieve significante effecten zien voor deze aanpak. Maar volledig herstel wordt niet altijd bereikt waardoor men kwetsbaar blijft voor terugval.
Krachtgerichte aanpak
Mensen hechten steeds meer waarde aan aandacht voor welbevinden naast het behandelen van hun klachten. De krachtgerichte aanpak is daarop gericht. Deze aanpak is gebaseerd op de welbevindentherapie. Hierin staat het versterken van het positief functioneren (ook wel mentale gezondheid) van mensen centraal. Hoe hoger jouw mentale gezondheid wordt, hoe sneller je herstelt van mentale klachten en minder de kans dat je later een terugval krijgt. Mentaal welbevinden fungeert dus als een buffer en beschermende factor tegen stress en psychische klachten. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat dit ook echt zo werkt. Welbevindentherapie komt voort uit de positieve psychologie, een nieuwe discipline binnen de psychologie.
Waaruit bestaat mentaal welbevinden?
Mentaal welbevinden bestaat uit drie componenten, te weten emotioneel, sociaal en psychologisch welbevinden. Bij emotioneel welbevinden gaat het over de subjectieve ervaring van welzijn (je gelukkig en tevreden voelen, interesse hebben in het leven), bij sociaal welbevinden gaat het over effectief functioneren in de maatschappij en bij psychologisch functioneren gaat het over effectief functioneren als individu. Welbevindentherapie richt zich specifiek op psychologisch welbevinden. In het overzicht staan de zes dimensies van psychologisch welbevinden.
De zes dimensies van psychologisch welbevinden
Zelfacceptatie: | Je hebt een positieve houding ten opzichte van jezelf. Je erkent en accepteert de verschillende aspecten van jezelf en je voelt je positief over je leven tot nu toe. |
---|---|
Grip op je omgeving: | Je bent in staat om met een complexe omgeving om te gaan en een omgeving te kiezen of te creëren die bij je past. Hierin spelen jouw competenties een belangrijke rol. |
Positieve relaties met anderen: | Je hebt warme, bevredigende en vertrouwelijke relaties. Je bent geïnteresseerd in het welzijn van anderen, je bent in staat tot sterke empathie, affectie en intimiteit, je hebt begrip voor het geven en nemen in relaties. |
Persoonlijke groei: | Je hebt het gevoel van continue ontwikkeling en mogelijkheden. Je staat open voor nieuwe ervaringen, je begrijpt steeds meer, je hebt het gevoel effectief te zijn. |
Autonomie: | Je voelt je onafhankelijk, je bepaalt zelf (van binnenuit) en kunt weerstand bieden aan sociale druk. Je evalueert jezelf met je eigen persoonlijke waarden. |
Doel in het leven: | Je hebt een doel en richting in je leven. Je ervaart het verleden als zinvol en je hebt overtuigingen die het leven richting geven. |
Versterken van psychologisch welbevinden
In de sessies zoomen we specifiek in op het versterken van de dimensies van welbevinden die onvoldoende aanwezig zijn. Aan de hand van een vragenlijst over positieve mentale gezondheid èn een intakegesprek bepaal je zelf welke dimensies je wilt versterken. Met positief-psychologische interventies werken we vervolgens aan het versterken van jouw psychologisch welbevinden.
Positief-psychologische interventies
Positief-psychologische interventies zijn onder meer gericht op het bewust worden en versterken van positieve emoties, het vervullen van psychologische basisbehoeften, het inzetten van sterke kanten, het onderzoeken van waarden, het op een positieve, optimistische wijze omgaan met doelen, het onderhouden en realiseren van positieve relaties, het vergroten van psychologische flexibiliteit en het ontwikkelen van zelfcompassie. Uit onderzoek blijkt dat positief-psychologische interventies leiden tot langdurige positieve effecten op het gebied van welbevinden, depressie en angst.
Opzet en structuur sessies
De welbevindentherapie bestaat uit zes sessies van 90 minuten. Voorafgaand aan de sessies hebben wij een intake- en adviesgesprek. Heb je toch een voorkeur voor een klachtgerichte aanpak? Daar kunnen we zeker mee starten. Desgewenst kunnen we later overgaan op de krachtgerichte aanpak. Als registerpsychologen begeleiden we je in het herstelproces en geven we je concrete handvatten mee.
Resultaat na sessies
Na de sessies heb je geleerd weer positief te gaan denken en door middel van de opdrachten heb je ervaren dat het echt werkt. Ook heb je geleerd om je niet meer te richten op wat er niet goed gaat en wat je niet meer kan, maar wat er wèl goed is en goed gaat en belangrijk, wat jouw aandeel daarin is. Je hebt geleerd het positieve te belichten of het negatieve om te buigen naar iets positiefs. Aan je leven en de dingen die om je heen gebeuren kun je nu een positieve draai geven. Stap voor stap heb je zo weer grip op je leven en jezelf gekregen. Je bent je meer bewust van hoe je met jezelf en je leven kunt omgaan. En door je nieuwe gewoonten kun je oude, niet-helpende patronen loslaten. Daardoor voel je je beter en dat maakt je leven zinvoller.
Metafoor welbevindentherapie: het openen van de koffer van hoop en kracht
Ieder mens draagt eigenlijk altijd twee koffers met zich mee. De eerste koffer is de koffer van wanhoop. Deze koffer bevat onze moeilijke gebeurtenissen, ervaringen, verdriet en pijn, en onze lastige eigenschappen en negatieve denkpatronen. Soms is het nodig om deze koffer te openen en uit te pakken: dan verwerk je moeilijke ervaringen, leer je negatieve denkpatronen te veranderen en leer je om te gaan met je kwetsbaarheden en lastige eigenschappen. Daar is veel moed voor nodig. Een therapie kan je helpen om de koffer wat lichter te maken en de inhoud te ordenen. Maar de koffer zal nooit leeg worden. Er blijven kwetsbaarheden in aanwezig. Het is onderdeel van jouw leven en van wie je bent. Deze koffer van kwetsbaarheid hoort bij je. Maar hoe zit het met de andere koffer? Wat zit daarin? Dit is de koffer van hoop en kracht. Deze koffer bevat jouw potentie en bronnen voor welzijn. Jouw mogelijkheden en talenten, jouw vermogen tot plezier, positieve ervaringen en fijne relaties, doelen in het leven en de liefde voor jezelf en anderen. Voor onze geestelijke gezondheid is het ook belangrijk dat we deze koffer openmaken en onderzoeken wat we kunnen doen met de inhoud. En ook daar is moed voor nodig!
Bron: Ernst Bohlmeijer & Monique Hulsbergen, 2013